Uyku eğitimine başladıysanız muhakkak okuyun

                         BEBEKLERDE UYKU

 

          Ah geceler, uykusuz geceler…Gece deliksiz bir uyku çekmek gibisi yok tabiki.

          Aslında yenidoğan bebeğimiz günde 16 saat hatta 19 saat kadar uyuması normal bir durum. Bu uykular genellikle 1 – 2 saat kadar sürer ama her hengi bir düzeni yoktur. Tamamen bebeğimizin karar verdiği bu uyku düzenine ayak uydurabilmek gerçekten zor. Tabiki bu durum geçici ve merak etmeyin bitecek.

 

           Uyku Düzeni: Bebeklerimiz genellikle ilk 3 ay için gece ve gündüzü tam bilemezler. İlk ay içinde 24 saat için bir uyur bir uyanırlar. Nerdeyse beslenme ve uyku süreleri eşittir. Gece ve gündüzü öğrenip uyku düzeni oluşturmaları çok şanslı değilseniz zaman alacaktır.

 

            Kendi tecrübelerim uyku saatiyle ilgili şöyle, yenidaoğan bebekler ortalama günün 12 – 16 saatini uykuyla geçiriyor. Bu süre 19 saat olması da normal ama bu kadar uzun süre bebeklerinin uyuması aileleri çok kaygılandırıyor ve bebekleri çok uyuyor diye muayneye getiriyorlar. Genellikle altından herhangi bir sorun çıkmıyor. Şunuda söylemeden geçmemek lazım  ilk hafta içine yetersiz beslenen ve sarılığı yüksek bebekler genelde normalden fazla uyuyorlar, bu konuda dikkatli olmakta fayda var.

           Yeni annelerimizin doğum öncesinde kendilerine ait uyku düzeni vardı, ama bebekten sonra bebekle beraber uyuyup uyanması annemizi gerçekten yorar ve yeni annemiz bitkin hisseder. Anne sütününde yeterli olabilmesi için annenin iyi dinlenmesi şarttır. O sebeple benim tavsiyem ‘’bebekle beraber anne de uyusun’’, bu sürede babaya ciddi şekilde anneye destek olmak düşecektir.

            Bebeğimiz 3 – 4 aylık olduğunda artık 3 ila 5 saat arasında daha uzun süre uyumaya başlayacaktır. Bu sürelerin büyük kısmı geceye kaymaya başlar ve aileler artık biraz rahatlar. 6 aylık bir bebek gece 9 saat kadar uyuyabilir ve normal bir durumdur.

 

Gece- gündüz uykusu: bebeklerimiz genellikle 3 – 4 aylık olduğunda gece gündüz arasında farkı öğrenmeye başlarlar. Bunu pekiştirmek için benim önerim ‘’gündüz uykusunda daha sesli, aydınlık ve evin hareketli yerinde uyuması, gece uykusunda tam tersi bebeğimizin uyuduğu oda karanlık ve sessiz olsun.’’

 

Önemli not: Uykunun 2 dönemi vardır. REM ve NREM. REM döneminde hızlı göz hareketleri olur. Bu dönemde bebeklerimiz oflayıp puflayabilir. Solunumu düzensizleşir, hareketlenir ve kaslarda seyirme olabilir. Bunu uyanma işaretleri olarak düşünmemek gerekir. NREM uykusunda ise bebek gibi uyuyor dediğimiz dönemdir. Hareketsiz sessiz ve huzurlu görünümdedir.

 

          Bebeklerimizin çoğu gündüz ve gece sık sık uyanırlar ve tekrar uykuya dalmakta zorlanırlar. Bu durumda panik yapmayın, her şey rayına oturacak.

 

         Bebeğimizin kendi başına uykuya dalabilmesi için yapılacaklar var:

Yenidoğan bebekler emzirirken yorulur ve genellikle karnı doyduktan sonra uykuya dalar. Bu durum haliyle ebeveynlerin hoşuna gider. Bu durum bu şekilde sürüp giderse bi yerden sonra artık bebekler anneyi emzik olarak, uyku aracı olarak kullanmaya başlarlar. Bu durumdaki bebeğimiz uyandıktan sonrada anneyi emmeden uykuya dalamaz ve anne bu fazlaca yorulur. Yapmamız gereken bebeğimizin uykusu geldiğinde, uyumadan önce yatağa koyup kendi başına uykuya dalmasını sağlamak. Eğer bebeğimizin uykusunun geldiğini anlamazsak, beklersek bebeğimiz gittikçe huysuzlanacaktır ve kendi başına uykuya dalması zorlaşacaktır. Peki bebeğimizin uykusunun geldiğini nasıl anlarız. ‘’Göz kapakları düşüyorsa, gözlerini ovuşturuyorsa ve huysuzlanmışsa’’ uykusu gelmiş demektir. Genellikle anneler bebeklerin hareketlerinden uykusunun geldiğini anlarlar.

          Bebeğimizin karnının tok, altının temiz ve hasta olmadığından eminsek ve ebeğimiz uyuduktan kısa süre sonra uyanıp ağlamaya başlarsa tekrar kendiliğinden sakinleşip uyuması için fırsat tanıyın. Hemen kucağınıza almayın. Ama ağlaması uzun sürmüşse veya şiddetli ağlıyorsa kucağınıza alıp avutup tekrardan kendisinin uyuması için yatağına bırakın. Özellikle bebeğimiz ağlarken onu kucağınıza almamak için çok zorlanacağınızı biliyorum. Bu yöntemle bebekleri kendiliğinden uykuya dalabilen birçok ailem var.

          Bebekler uykuya dalarken hareket edebilirler, ellerini kollarını sallarlar, gülümseyebilirler, emme hareketleri yapabilirler ve hatta ağlıyor gibi görünebilirler. Uykunun evrelerine göre bu hareketler olabilir. Bu hareketleri bebeklerin uyanma işareti olarak yorumlayıp beslemeye çalışırsak bebeğimiz uykusu olduğu halde uyanacaktır. Aceleci davranmamakta fayda var.

 

             Bebeğimizin mışıl mışıl uyuması için tavsiyelerim var.

• Bebeğimiz uyanıkken onla konuşun, oynayın, şarkı söyleyin, aydılık ortamda vakit geçirsin. Gün içinde yeterince uyaran varsa gece tatlı bir uykusu olacaktır.
• Gündüz uykuları çok uzun olursa gece uyumak biraz zor olacaktır.
• Yatma zamanının belirli olması, belirli bir uyku rutinin olması bebeğin güvende hissetmesini sağlar, yatma zamanının geldiğini anlar.
• Yatmadan önce bebeğimize ninni söyleme, kitap okuma, banyo yaptırma, masaj yapma, saçlarını okşamak ve sevmek gibi gevşetici ve rahatlatıcı aktiviteler yapmak gerekir.
• Bebeğimize yatmadan müzik çalıyorsak hep aynı müziği çalmak mantıklı olabilir.
• Bebeğimizi kendi yatağına uykusu gelmişken ama uyumamışken yatıralım.
• Bebeğimizi sırtüstü yatıralım.
• Oda ısısı ve kıyafetleri uygun olsun. Çok sıcakken genellikle ensesi terlerken, soğukta yanaklarına ve burnuna dokunduğumuzda soğuk hissederiz.
• Bebeğimiz yattıktan sonra çok huzursuzlanırsa önce birkaç dakika zaman tanıyın, devam ederse kucağınıza almadan sırtını okşayın, yumuşak ses tonuyla konuşun, poposunu pışpışlayın. Genellikle uykuya dalması için yeterli olacaktır.
• Emzik kullanımı hakkında kesin bir uygulama yok. Faydalı ve zararlı tarafları var. Ama bebeğimizin tam emmeyi öğrendikten sonra vermek daha doğru görünüyor. Bu genellikle 3 4 hafta emzik vermeyin demek. Bu sürede bebeğimize emzik verirsek anneyi emerken kafası karışacaktır. Ama uykuya dalmasında ve kendini güvende hissetmesinde faydalı bir aparat.
• Her hareketini uyanma işareti olarak değerlendirmeyin ve sabırlı olun.
• Gece bakımında, alt değiştirme sırasında loş ışık olsun, sakin bir ortamda ve yumuşak ses tonuyla konuşarak muamele edelim. Bu şekilde davranarak oyun zamanı değil yatma zamanı mesajını veririz.
• Bebeği özellikle ilk 6 ay aynı odada ama bebeğin kendi yatağına yatırın. Aynı yatakta yattığı için annesinin altında kalıp nefessiz kalan 2 hastam oldu. Aman dikkat, benim uykum hafif demeyin.
• Uyku tamam artık, problem yok dediğiniz zaman bile geriye dönüşler olabilir. Tekrar düzen bozulabilir. Sık görülen bir durumdur. Merak etmeyin. Tekrar düzene girecek. Siz asla pes etmeyin.

 

                                Uzm. Dr. Kadir ORTAKÖYLÜ

                                Çocuk Sağ. veHast. Uzmanı